Wat is bedreigingsmodellering?

In het snel evoluerende cybersecuritylandschap van vandaag worden organisaties geconfronteerd met een steeds complexer wordend scala aan bedreigingen voor hun digitale activa en infrastructuur. Bedreigingsmodellering is een cruciale systematische aanpak gebleken voor het identificeren, evalueren en aanpakken van potentiële beveiligingsrisico's voordat ze kunnen worden geëxploiteerd. Maar wat is bedreigingsmodellering precies en hoe kunnen organisaties het effectief implementeren?

Wat is een bedreigingsmodel?

Een bedreigingsmodel is een gestructureerde weergave van alle informatie die van invloed is op de beveiliging van een organisatie, gepresenteerd in een methodisch kader dat geïnformeerde besluitvorming over cyberbeveiligingsrisico's mogelijk maakt. Bedreigingsmodellering is een proactieve benadering van cyberbeveiliging die organisaties helpt potentiële veiligheidsbedreigingen binnen een systeem te identificeren en aan te pakken. Zie het als een uitgebreide blauwdruk die potentiële kwetsbaarheden in de beveiliging in kaart brengt, mogelijke bedreigingen identificeert en specifieke tegenmaatregelen schetst om waardevolle activa te beschermen.

In tegenstelling tot traditionele beveiligingsbeoordelingen die zich alleen op de huidige kwetsbaarheden kunnen richten, is voor bedreigingsmodellering een proactieve, toekomstgerichte aanpak nodig. Het houdt niet alleen rekening met wat er vandaag mis zou kunnen gaan, maar ook met wat er morgen een probleem zou kunnen worden, rekening houdend met zowel bestaande als opkomende bedreigingen.

Het belang van bedreigingsmodellering

Het belang van bedreigingsmodellering in moderne cybersecurity kan niet worden overschat. Volgens Statista bedroegen de gemiddelde kosten van een datalek in 2024 9,36 miljoen dollar, wat de kritieke behoefte aan preventieve beveiligingsmaatregelen benadrukt. Bedreigingsmodellering biedt verschillende belangrijke voordelen:

• Proactieve risicobeperking: In plaats van te reageren op bedreigingen nadat ze zich voordoen, helpt bedreigingsmodellering bij het identificeren en aanpakken van kwetsbaarheden in een vroeg stadium van de ontwikkelingslevenscyclus. Deze proactieve aanpak minimaliseert de kans op inbreuken en verlaagt de kosten van herstel.
• Prioriteit geven aan beveiligingsinspanningen: Niet alle bedreigingen zijn gelijk in termen van impact en waarschijnlijkheid. Met bedreigingsmodellering kunnen organisaties risico's rangschikken en middelen efficiënt toewijzen, waarbij ze zich richten op de meest kritieke kwetsbaarheden.
• Ondersteunen van naleving van regelgeving: Veel industrieën zijn onderworpen aan strenge regelgeving inzake gegevensbescherming (bijv. AVG, HIPAA). Dreigingsmodellering helpt ervoor te zorgen dat beveiligingsmaatregelen voldoen aan wettelijke vereisten door hiaten te identificeren en inspanningen op het gebied van risicobeheer te documenteren.
• Verbetering van de communicatie tussen teams: Bedreigingsmodellen bieden een gemeenschappelijk kader voor het bespreken van beveiligingsrisico's onder ontwikkelings-, IT- en beveiligingsteams. Dit gedeelde begrip bevordert samenwerking en versnelt de oplossing van beveiligingsproblemen.

Belangrijkste componenten van een bedreigingsmodel

Een uitgebreid bedreigingsmodel bestaat doorgaans uit de volgende componenten:

• Activa: Dit zijn de waardevolle elementen die moeten worden beschermd, zoals gevoelige data, intellectueel eigendom of kritieke systeemfuncties. Begrijpen welke activa op het spel staan, helpt bij het beoordelen van de potentiële impact van een bedreiging.
• Bedreigingen: Bedreigingen zijn potentiële tegengestelde acties die de activa kunnen schaden. Deze kunnen variëren van netwerkgebaseerde aanvallen (bijv. denial of service) tot bedreigingen van binnenuit (bijv. datadiefstal).
• Kwetsbaarheden: Eventuele zwakke punten in het systeem kunnen door bedreigingen worden benut. Het identificeren van kwetsbaarheden is essentieel om te begrijpen hoe een aanvaller onbevoegde toegang kan krijgen of diensten kan verstoren.
• Aanvalsvectoren: Dit zijn de paden of methoden die tegenstanders kunnen gebruiken om kwetsbaarheden uit te buiten. Veelvoorkomende aanvalsvectoren zijn phishing-e-mails, softwarekwetsbaarheden en verkeerd geconfigureerde toegangscontroles.
• Mitigatiemaatregelen: Dit zijn beveiligingsmaatregelen die de waarschijnlijkheid of impact van een bedreiging die een kwetsbaarheid exploiteert, kunnen verminderen. Voorbeelden zijn encryptie, multi-factor authenticatie (MFA) en netwerksegmentatie.
• Risicobeoordeling: Het evalueren van de potentiële impact en waarschijnlijkheid van elke bedreiging helpt bij het prioriteren van de implementatie van mitigaties. Dit proces omvat doorgaans het scoren van bedreigingen op basis van factoren zoals schadepotentieel en exploiteerbaarheid.

Stappen om een bedreigingsmodel te creëren

Het creëren van een bedreigingsmodel omvat een systematisch proces van het analyseren van het systeem, het identificeren van risico's en het plannen van mitigatiemaatregelen:

1. De scope definiëren
   Begin met het definiëren van de grenzen van het te analyseren systeem. Dit omvat het identificeren van de betrokken componenten, datastromen en gebruikers. Het vaststellen van de reikwijdte zorgt ervoor dat de inspanning voor het modelleren van bedreigingen gefocust en beheersbaar blijft.
   
   
2. Activa en toegangspunten identificeren
   Vermeld alle kritieke activa binnen het systeem, zoals databases, applicaties en gebruikersgegevens. Identificeer potentiële toegangspunten die kunnen worden geëxploiteerd, waaronder netwerkinterfaces, API's en inlogpagina's voor gebruikers.
   
   
3. Het systeem ontleden
   Splits het systeem op in zijn componenten om de architectuur en datastromen beter te begrijpen. Dit kan het maken van diagrammen omvatten die illustreren hoe data door het systeem beweegt en identificeren waar beveiligingscontroles worden toegepast.
   
   
4. Identificeer bedreigingen met behulp van bedreigingsbibliotheken of -kaders
   Gebruik gevestigde bedreigingsbibliotheken (bijv. OWASP Top 10) of kaders (bijv. STRIDE, PASTA) om potentiële bedreigingen te identificeren. Deze middelen bieden een gestructureerde manier om veelvoorkomende veiligheidsrisico's te evalueren.
   
   
5. Analyseer kwetsbaarheden en aanvalsvectoren
   Onderzoek het systeem op kwetsbaarheden die kunnen worden uitgebuit om de geïdentificeerde bedreigingen te realiseren. Dit omvat het beoordelen van zowel technische zwakke punten (bijv. niet-gepatchte software) als procedurele hiaten (bijv. gebrek aan incidentresponsplannen).
   
   
6. Ontwikkel beperkingen
   Stel beveiligingsmaatregelen voor om het risico van de geïdentificeerde bedreigingen te verminderen. Dit kan het implementeren van encryptie, het afdwingen van toegangscontroles of het uitvoeren van regelmatige beveiligingsaudits omvatten.
   
   
7. Evalueer de risico's
   Rangschik de risico's op basis van hun potentiële impact en waarschijnlijkheid van exploitatie. Dit helpt prioriteit te geven aan welke stappen voor het beperken van bedreigingen het eerst moeten worden geïmplementeerd.
   
   
8. Het bedreigingsmodel regelmatig herzien en bijwerken
   Naarmate systemen evolueren, kunnen er nieuwe bedreigingen ontstaan. Het regelmatig bijwerken van het bedreigingsmodel zorgt ervoor dat het relevant en effectief blijft.

Soorten bedreigingsmodellen

Verschillende methodologieën worden vaak gebruikt in bedreigingsmodellering, elk met zijn unieke aanpak voor het identificeren en beperken van risico's:

• STRIDE (Spoofing, Tampering, Repudiation, Information Disclosure, Denial of Service, Elevation of Privilege): STRIDE, ontwikkeld door Microsoft, is een kader dat bedreigingen categoriseert op basis van het type aanval. Het wordt veel gebruikt voor bedreigingsmodellering op software- en systeemniveau.
• DREAD (Schade, reproduceerbaarheid, exploiteerbaarheid, getroffen gebruikers, detecteerbaarheid): Een risicobeoordelingsmodel dat bedreigingen scoort op basis van vijf factoren om te helpen bij het prioriteren van mitigatie-inspanningen. Het biedt een numerieke rangschikking voor bedreigingen, waardoor een kwantitatievere benadering van risicobeheer mogelijk is.
• PASTA (Proces voor aanvalsimulatie en bedreigingsanalyse): Een risicogericht kader dat zich richt op het begrijpen van het perspectief van de aanvaller. Het omvat zeven stadia, van het definiëren van bedrijfsdoelstellingen tot het simuleren van potentiële aanvallen.
• OCTAVE (Operational Critical Threat, Asset, and Vulnerability Evaluation): Een methodologie ontwikkeld door Carnegie Mellon University die het risicomanagement van de organisatie benadrukt. Het wordt vaak gebruikt voor het evalueren van de beveiligingshouding van informatiesystemen.
• VAST (visueel, agile en eenvoudig bedreigingsmodel): VAST is een aanpak die is ontworpen voor agile ontwikkelingsomgevingen en maakt gebruik van geautomatiseerde tools om bedreigingsmodellering naadloos in het ontwikkelingsproces te integreren.

Tools voor bedreigingsmodellering

Er zijn verschillende tools beschikbaar om te helpen bij het creëren van bedreigingsmodellen. Enkele populaire opties zijn:

• Microsoft Threat Modeling Tool: Deze gratis tool helpt gebruikers bij het maken van datastroomdiagrammen en het identificeren van bedreigingen met behulp van het STRIDE-framework. Het is geschikt voor ontwikkelaars die bekend zijn met het ecosysteem van Microsoft.
• OWASP Threat Dragon: Deze open source tool ondersteunt op diagrammen gebaseerde bedreigingsmodellering. Het maakt eenvoudige visualisatie van bedreigingen mogelijk en integreert met GitHub voor versiebeheer.
• IriusRisk: Dit commerciële platform automatiseert bedreigingsmodellering en risicobeoordeling. Het biedt sjablonen voor verschillende industrienormen, zoals PCI-DSS en AVG, waardoor het geschikt is voor organisaties met compliancevereisten.
• ThreatModeler: Deze uitgebreide oplossing voor bedreigingsmodellering integreert met DevOps-workflows, waardoor continu bedreigingsbeheer mogelijk is gedurende de gehele levenscyclus van de softwareontwikkeling.

Best practices voor effectieve bedreigingsmodellering

Om de voordelen van bedreigingsmodellering te maximaliseren:

1. Integreer dreigingsmodellering vroeg in de ontwikkelingslevenscyclus: Het in een vroeg stadium aanpakken van beveiligingsrisico's kan de herstelkosten aanzienlijk verlagen en de kans op kwetsbaarheden die de productie tot stand brengen, minimaliseren.
2. Gebruik een gezamenlijke aanpak: Betrek meerdere belanghebbenden, waaronder ontwikkelaars, beveiligingsexperts en bedrijfsanalisten. Verschillende perspectieven helpen risico's te identificeren die anders over het hoofd zouden worden gezien.
3. Maak waar mogelijk gebruik van geautomatiseerde tools: Geautomatiseerde tools voor bedreigingsmodellering kunnen het proces versnellen en zorgen voor consistentie, vooral voor grote of complexe systemen.
4. Werk het bedreigingsmodel regelmatig bij: Bedreigingsmodellen moeten worden behandeld als levende documenten die meegroeien met het systeem. Regelmatige updates zorgen ervoor dat ze nauwkeurig en relevant blijven.
5. Prioriteer op basis van risico: Niet alle bedreigingen vereisen onmiddellijke actie. Gebruik risicobeoordelingstechnieken om u eerst op de meest kritieke problemen te richten, zodat efficiënt gebruik van middelen wordt gegarandeerd.

Cyberveerkracht opbouwen door bedreigingsmodellen

Effectieve bedreigingsmodellering vormt de basis van een robuuste cyberveerkrachtstrategie. Organisaties moeten verder gaan dan traditionele beveiligingsbenaderingen om uitgebreide veerkrachtarchitecturen te bouwen die beveiligingsincidenten kunnen weerstaan, zich eraan kunnen aanpassen en ervan kunnen herstellen.

Moderne oplossingen voor dataprotectie integreren naadloos met kaders voor bedreigingsmodellering om een uitgebreide beveiligingsdekking te bieden. Het Pure Storage-platform houdt rekening met cyberveerkracht in het ontwerp, met functies  zoalsActiveDR™ voor continue replicatie, ActiveCluster™ voor hoge beschikbaarheid en SafeMode™ Snapshots  voor onveranderlijke back-ups die meerdere lagen bescherming bieden tegen geïdentificeerde bedreigingen.

Door grondige bedreigingsmodellering te combineren met geavanceerde oplossingen voor dataprotectie, kunnen organisaties een veerkrachtige infrastructuur bouwen die in staat is om zich te verdedigen tegen moderne cyberbedreigingen, terwijl de bedrijfscontinuïteit behouden blijft.

Conclusie

Bedreigingsmodellering is niet alleen een beveiligingsoefening, het is een cruciaal bedrijfsproces dat organisaties helpt beveiligingsrisico's systematisch te begrijpen, te prioriteren en aan te pakken. Naarmate cyberbedreigingen zich blijven ontwikkelen, wordt het onderhouden van een bijgewerkt en uitgebreid bedreigingsmodel steeds belangrijker voor het beschermen van waardevolle activa en het waarborgen van de bedrijfscontinuïteit.

Het implementeren van een robuust bedreigingsmodelleringsproces dat wordt ondersteund door moderne oplossingen voor dataprotectie is essentieel voor organisaties die hun beveiligingshouding willen verbeteren. Pure Storage's uitgebreide suite van tools voor dataprotectie, inclusief oplossingen voor ransomwarebescherming en -herstel, biedt de technische basis die nodig is om de beveiligingscontroles die door bedreigingsmodellering worden geïdentificeerd effectief te implementeren.